شب چله (شب یلدا)

شب چله (یا شب یلدا) یکی از جشن‌های باستانی ایرانی است که در طولانی‌ترین شب سال برگزار می‌شود. این شب که برابر با شب اول زمستان و پایان پاییز (۳۰ آذر ماه) است، نماد پیروزی روشنایی بر تاریکی و آغاز طولانی‌تر شدن روزهاست.

ریشه تاریخی:

شب یلدا از سنت‌های ایران باستان است و به دوران زرتشتیان بازمی‌گردد. یلدا به معنای “تولد” است و به تولد دوباره خورشید و آغاز روزهای روشن‌تر اشاره دارد. این جشن همچنین ارتباط نزدیکی با میترا (ایزد مهر) در آیین میتراییسم دارد.

آداب و رسوم شب چله:

در شب یلدا، خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و با خوردن خوراکی‌های خاص و خواندن شعر و داستان، این شب را گرامی می‌دارند. از جمله رسوم و نمادهای این شب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. خوراکی‌ها:
   • انار: نماد شادی و زایش.
   • هندوانه: نماد سلامتی و سرمازدایی.
   • آجیل و خشکبار: برای پذیرایی.
   • میوه‌های فصل: مانند خرمالو و سیب.
2. دیوان حافظ: در بسیاری از خانه‌ها رسم است که دیوان حافظ خوانده شود و تفأل زده شود.
3. شب‌نشینی: خانواده‌ها کنار یکدیگر جمع می‌شوند و قصه‌گویی، خاطره‌گویی یا شاهنامه‌خوانی انجام می‌دهند.
4. چراغانی و نور: استفاده از شمع و چراغ به نشانه نور و روشنایی.

شب یلدا نمادی از همبستگی، دوستی و امید به آینده‌ای روشن‌تر است و همچنان در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد.